Dù là vô tình hay cố ý, việc sử dụng Doping đều để lại hậu quả nặng nề. Ở bài viết này, cùng tructiepbongda Cà Khịa TV tìm hiểu kỹ hơn xem Doping là gì để như một lời cảnh báo gửi đến mỗi vận động viên, trước khi bước vào thi đấu chuyên nghiệp, cần trang bị đầy đủ kiến thức và ý thức về vấn đề này.
Định nghĩa về doping là gì?
Doping là thuật ngữ chỉ việc sử dụng các chất hoặc phương pháp nhằm làm tăng hiệu suất thi đấu của vận động viên một cách không tự nhiên. Điều này không chỉ đi ngược lại tinh thần thể thao trung thực mà còn có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe thể chất và tinh thần của người sử dụng.
Nói một cách đơn giản, doping là hành vi vi phạm luật thi đấu bằng việc sử dụng các hợp chất bị cấm với mục tiêu đạt được thành tích vượt trội. Trong lĩnh vực thể thao chuyên nghiệp, hành vi này bị coi là gian lận và bị xử phạt nặng nề nếu bị phát hiện.
Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) đã bắt đầu áp dụng kiểm tra doping từ năm 1964. Kể từ đó, việc kiểm tra chất cấm trở thành một phần bắt buộc trong các kỳ thi đấu quốc tế lớn.
Phân loại các dạng doping phổ biến
Doping không chỉ có một dạng duy nhất. Trên thực tế, có ba loại doping thường gặp nhất:
Doping máu
Đây là phương pháp sử dụng các hormone để kích thích sản sinh hồng cầu – ví dụ như erythropoietin (EPO) hoặc darbepoetin. Hồng cầu nhiều hơn sẽ giúp vận chuyển oxy hiệu quả hơn đến các cơ quan, đặc biệt là cơ bắp đang hoạt động mạnh. Từ đó giúp giảm mệt mỏi, tăng sức bền và cải thiện hiệu suất thi đấu.
Darbepoetin được biết đến là mạnh hơn EPO và có tác dụng kéo dài đến 10 ngày. Các vận động viên ở các bộ môn như chạy cự ly, bơi, đua xe đạp, hoặc ba môn phối hợp thường lựa chọn dạng doping này vì yêu cầu về sức bền là cực kỳ cao.
Doping cơ
Loại doping này giúp tăng cường sức mạnh của cơ bắp bằng cách sử dụng các steroid đồng hóa – vốn có chức năng tương tự testosterone. Những chất này sẽ thúc đẩy sự phát triển khối cơ và tăng khả năng chịu đựng. Vì vậy, chúng thường được sử dụng trong các môn như cử tạ, bóng bầu dục, bóng đá hoặc điền kinh.
Doping thần kinh
Đây là hình thức điều chỉnh chức năng thần kinh thông qua các hormone hoặc thuốc tác động lên hệ thần kinh trung ương. Những chất này khiến cơ thể không cảm nhận được sự mệt mỏi, từ đó người dùng có thể thi đấu liên tục mà không cảm thấy kiệt sức. Tuy nhiên, nếu lạm dụng có thể dẫn tới hậu quả nặng nề về tinh thần và thể chất.
Làm thế nào để kiểm tra doping?
Sau khi biết Doping là gì, nhiều người đặt ra thắc mắc về quá trình kiểm tra loại chất cấm này.
Tại những sự kiện thể thao tầm cỡ, việc kiểm tra doping luôn được thực hiện nghiêm ngặt. Ban tổ chức sẽ chọn ngẫu nhiên hoặc dựa theo thành tích (như người thắng huy chương) để tiến hành xét nghiệm.
Hai phương pháp phổ biến nhất hiện nay là:
- Kiểm tra nước tiểu
- Kiểm tra máu
Tùy theo tính chất của môn thi đấu mà ban tổ chức sẽ chọn hình thức phù hợp. Tuy nhiên, ngày nay các vận động viên sử dụng nhiều thủ thuật tinh vi hơn nhằm né tránh sự phát hiện của các kỹ thuật xét nghiệm. Họ có thể kết hợp nhiều loại thuốc, dùng liều thấp, hoặc dùng các hợp chất gây nhiễu để làm sai lệch kết quả.
Hiện tại, Tổ chức Chống Doping Thế giới (WADA) đã liệt kê khoảng 190 loại chất và phương pháp bị cấm, bao gồm chất kích thích, thuốc lợi tiểu, chất đồng hóa,… Việc sử dụng dù chỉ một lượng nhỏ các chất này cũng có thể khiến vận động viên bị cấm thi đấu nếu không khai báo kỹ lưỡng.
Hệ lụy nghiêm trọng từ việc sử dụng doping
Tác động đến đặc điểm giới tính
Các loại steroid có nguồn gốc từ testosterone khi sử dụng kéo dài có thể gây ra hiện tượng thay đổi hormone rõ rệt. Ở nữ giới, điều này khiến họ bị ảnh hưởng đến các đặc điểm sinh học như nổi mụn, rậm lông, giọng nói trầm hơn, mất kinh nguyệt và rối loạn chức năng sinh sản.
Với nam giới, hậu quả có thể là teo tinh hoàn, giảm sản xuất tinh trùng, liệt dương, thậm chí bị “nữ hóa” do hormone nam chuyển hóa thành estrogen. Một số trường hợp còn bị phì đại tuyến vú, tăng nguy cơ mắc bệnh về gan và tim mạch.
Gây suy nhược hệ thần kinh
Những chất kích thích thần kinh như amphetamine hoặc các hợp chất tương tự có thể khiến người dùng tỉnh táo, tăng sức lực tạm thời. Tuy nhiên, việc lạm dụng trong thời gian dài sẽ làm rối loạn hoạt động của não bộ, gây ra hiện tượng run tay, mất kiểm soát cơ bắp, trầm cảm, thậm chí có thể dẫn đến bệnh tâm thần.
Nguy cơ lây nhiễm bệnh và đột quỵ
Khi truyền máu hoặc tiêm hormone trực tiếp, nếu quy trình không được đảm bảo vô trùng, vận động viên dễ bị nhiễm HIV, viêm gan B, C và các bệnh truyền nhiễm khác. Ngoài ra, truyền quá nhiều hồng cầu vào cơ thể còn làm tăng nguy cơ tắc mạch máu, dẫn tới nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ – có thể đe dọa đến tính mạng.
Vấn đề pháp lý và bài học cảnh tỉnh
Những vận động viên bị phát hiện sử dụng chất cấm thường phải đối mặt với án phạt rất nặng: bị tước danh hiệu, cấm thi đấu trong thời gian dài hoặc vĩnh viễn. Ngoài ra, họ còn mất đi sự tin tưởng của người hâm mộ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh tiếng cá nhân và sự nghiệp thể thao.
Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp vận động viên vô tình sử dụng phải các sản phẩm chứa chất cấm do không đọc kỹ thành phần hoặc tin tưởng vào thực phẩm chức năng. Mới đây, 5 vận động viên điền kinh Việt Nam tại SEA Games 31 đã bị phát hiện dương tính với doping vì sử dụng một loại thực phẩm hỗ trợ mà không biết có chứa chất cấm. Sự việc đã gây chấn động làng thể thao và trở thành lời cảnh tỉnh đắt giá.
Kết luận
Sử dụng Doping là gì? Đây không chỉ là hành vi vi phạm đạo đức thể thao, mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro về sức khỏe. Chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể khiến bạn đánh mất cả sự nghiệp. Hãy thi đấu trung thực, vì danh dự và niềm tự hào thực sự đến từ những nỗ lực chân chính.
Hãy truy cập trực tiếp bóng đá Cà Khịa TV thường xuyên để không bỏ lỡ bất cứ tin tức liên quan đến thể thao nào nhé! Nền tảng này không chỉ cung cấp lịch thi đấu, kết quả bóng đá, bảng xếp hạng, highlight bóng đá,… mà còn sở hữu tính năng soi kèo giúp bet thủ gia tăng kinh tế.
